Onderhuidse stress in het Edwardiaanse tijdperk

Neem het van ons aan: Victoriana zijn uit, Edwardiana zijn in. Hoezeer de belangstelling voor kunst aan mode onderhevig is, bewijst het verschuiven van de collectieve belangstelling voor het negentiende-eeuwse Engeland onder Queen Victoria naar het tijdperk van haar opvolger, Edward VII (1901–1910). De populaire serie Downton Abbey is daarvan een voorbeeld. Het begin van de 20ste eeuw wordt wel geassocieerd met glamour en luxe, maar in feite heerste er crisis en onzekerheid, zowel op economisch en sociaal als politiek gebied, met de dreiging van de Eerste Wereldoorlog aan de horizon. Juist in deze periode raakten gemoederen verhit door de opkomst van de emancipatie, de arbeidersbeweging en het fascisme. De bestaande verhoudingen tussen man en vrouw, en die tussen machthebbers en arbeiders gingen op de schop, terwijl de consumptiemaatschappij nu echt vorm kreeg.

The Yale Center for British Art in New Haven, Connecticut (USA) organiseert op 2 maart 2013 een symposium, geheel gewijd aan Art, Anxiety, and Protest in the Edwardian Belle Epoque. Het symposium valt samen met de opening van de tentoonstelling Edwardian Opulence: British Art at the Dawn of the Twentieth Century. De tentoonstelling wil het heersende beeld van een 'gouden tijdperk' doorbreken door de nadruk te leggen op de verandering en het protest, die deze periode kenmerkten. Het leven werd bovendien sneller én ingewikkelder door de ontwikkeling van elektriciteit, geluidsopnamen, de benzinemotor en de bioscoop, hetgeen zijn weerslag had op kunst, net als de veranderende positie van vrouwen. Wie niet naar Amerika kan vliegen, moet zich net als wij maar troosten met de catalogus. Het zou ons niet verbazen als we dit onderwerp binnenkort ook in Europa op de tentoonstellingsagenda's zien.