Horrix en Mutters [update 29/09/10]

Rond 1900 was Den Haag een prima voedingsbodem voor de meubel- en kunstnijverheidindustrie. Allerlei lokale fabriekjes schoten als paddestoelen uit de grond. Voorbeelden zijn de firma's Horrix en Mutters. Hun hoogwaardige producten spraken een welvarende clientèle aan, waaronder de 'Haagse chique' en het Koninklijk Huis. Zo groeiden ze uit tot de meest belangrijke meubelproducenten in Nederland van hun tijd.

Horrix was onder meer verantwoordelijk voor de inrichting van de bel-etage van Sociëteit De Witte, en Mutters kreeg de opdracht de wieg voor prinses Juliana te ontwerpen. Veel prestigieuzer kon het niet. Mutters breidde de productie steeds verder uit, van inrichtingen voor woonhuizen, naar scheepsinterieurs en later zelfs vliegtuiginrichtingen voor Fokker. Onderzoek naar de interieurs van het echtpaar Kröller-Müller, dat ook bij Mutters kocht, bracht K&WH in 2002 naar het bedrijfsarchief, waarin onder meer de luxe interieurs van de Titanic werden aangetroffen, die eveneens door Mutters werden geleverd. Meer recentelijk werd dit archief overgedragen aan het Haags Gemeentearchief en 'herontdekt'.

Het Gemeentemuseum Den Haag organiseert vanaf 18 september 2010 een prachtige tentoonstelling over het werk van de beide fabrikanten, die gelijktijdig een overzicht van de ontwikkeling van de Nederlandse wooncultuur is. Daarbij biedt het museum ook een cursus aan, bestaande uit drie middaglezingen op 21 oktober, 4 en 25 november. Docenten zijn prof. dr. Titus M. Eliëns en Joshua van Scherpenzeel MA. Kosten: € 85,- pp., incl. museumentrée. Aanmelden voor 7 oktober via: educatie@gemeentemuseum.nl.

Voor de echte liefhebbers van Nederlandse vormgeving is er ook een meer blijvend aandenken: de tentoonstellingscatalogus Koninklijk goedgekeurd. Horrix en Mutters, twee Haagse meubelfabrikanten, verschenen bij uitgeverij Waanders. Hierin wordt de neerslag van het grondige vooronderzoek voor de tentoonstelling gegeven. Het eerste deel van het boek behandelt Horrix, het tweede deel Mutters. Geïllustreerd met foto's, ontwerptekeningen, archiefstukken en natuurlijk diverse objecten, wordt een beeld geschetst van de opgang, bloei en ondergang van deze twee typisch Haagse bedrijven. Dit laat goed de ontwikkeling van Nederlandse vormgeving in de loop van de 19de naar de 20ste eeuw zien. Zo waren de vroege, historiserende ontwerpen van Horrix exemplarisch voor modes aan het einde van de 19de eeuw, en de latere, strakke ontwerpen van Mutters exemplarisch voor de invloed van internationale stijlen na 1900 op de Nederlandse vormgeving. Vier generaties Horrix en vijf generaties Mutters bouwden de fabrieken op, met groot succes. Het mocht echter niet voortduren en in 1890 sloot Horrix zijn deuren, in 1974 gevolgd door Mutters.