Vereeniging De Sphinx

Op 7 maart 1866 werd in Den Haag door Donald Jacob Baron Mackay (1839-1921) de Vereeniging De Sphinx opgericht, in hotel Groot Keizershof op het Buitenhof. Ter gelegenheid van haar 145-jarig bestaan verscheen een gedenkboek, geschreven door bestuurslid Sjaak Zonneveld en verkrijgbaar bij Uitgeverij De Nieuwe Haagsche. Het boek beschrijft de oprichting en ontwikkeling van de vereniging tot op heden, en geeft tevens enig inzicht in de achtergrond van de leden en de door hen besproken onderwerpen.

Het doel van de vereniging was ‘gedachtenuitwisseling’ over onderwerpen van kunst en wetenschap onder de ledengroep, via lezingen en debatten. Den Haag was destijds rijk aan zulke besloten herensociëteiten, die algemene ontwikkeling of hulp aan goede doelen combineerden met gezellig samenzijn en een borreltje. Ook De Sphinx had zo'n intiem', ‘broederlijk’ karakter. Het onderling besprokene werd niet naar buiten gebracht, lidmaatschap werd niet publiek gemaakt en tot 2004 konden dames zelfs geen lid worden. Het gedenkboek is dan ook interessant voor iedereen die geïnteresseerd is in de geschiedenis van de Haagse beau monde en haar verenigingsleven.

In een bijlage is een korte biografie van Mackay opgenomen. Hij was student op Gymnasium Haganum en studeerde rechten te Leiden. Na het behalen van zijn docterstitel was hij werkzaam bij het Nederlands gezantschap in Londen en later het Ministerie van Koloniën in Den Haag. Van 1871 tot 1877 was Mackay Liberaal lid van de Tweede Kamer. Hierna vertrok hij naar Engeland, waar hij zich tot Brits onderdaan liet nationaliseren en de Schotse titel ‘Lord Reay’ erfde. Hij verwierf een zetel in het House of Lords en huwde een vermogende weduwe, Fanny Hasker. Vervolgens werd hij benoemd tot Gouverneur van Bombay en later onderminister voor India. Al die tijd hield Mackay contact met De Sphinx, ook na zijn terugkeer in Londen. In 1917 werd hij slachtoffer van een ernstige aanrijding. Zijn gezondheid bleef zorgelijk en hij overleed in 1921.